|
Frá 7000 f.Kr. til 1600 e.Kr. var Wisconsin-svæðið
byggt indíánum ýmissa menninga. Flestir voru þeir veiðimenn, sem
stunduðu smáræktun. Á 17. öld leiddi ófriður milli ættkvíslanna í
austurhluta Norður-Ameríku til fólksflutninga inn á Wisconsin-svæðið.
Meðal innflytjenda voru sac- eða sauk-, fox- og potawatomi-indíánar.
Menominee- og winnebago-indíánarnir, sem voru þar fyrir voru líklega
afkomendur eldri menningarsamfélaga þar.
Frakkarnir Étienne Brulé, sem kannaði strandsvæði Superior-vatns á
árunum 1621-23, og Jean Nicolet, sem er talinn hafa náð til Grænaflóa
í Michigan-vatni árið 1634, voru fyrstu Evrópumennirnir í Wisconsin.
Í kjölfarið komu aðrir landkönnuðir og trúboðar. Frakkar réðu
skinnaverzluninni í Wisconsin til ársins 1763, þegar Bretar náðu henni
undir sig um hríð þar til Ameríkanar tóku við snemma á 19. öld.
Indíánarnir urðu æ háðari þessum viðskiptum og drógust inn í stríðin
seint á 18. öldinni (franska-indíánastríðið 1754-63;
sjálfstæðisstríðið við hlið Breta). Um það leyti, sem Bandaríkin
fengu yfirráðin yfir Wisconsin, voru indíánar næstum útdauðir á
svæðinu.
Wisconsin varð fylki í BNA strax að loknu sjálfstæðisstríðinu 1783 en
heildaryfirráð náðust ekki fyrr en virki voru byggð og mönnuð við
Grænaflóa og Prairie du Chien árið 1816.
Á þriðja áratugi 19. aldar löðuðust námumenn frá Missouri, Kentucky og
öðrum svæðum að blýnámunum í suðvesturhluta Wisconsin og þar reis
fyrsta varanlega byggðin í landinu. Svarthaukastríðið 1832 var
lokatilraun indíána til að hindra yfirráð Ameríkana og nokkrir
samningar, sem voru gerðir við þá á árunu milli 1829 og 1848, færðu
BNA öll yfirráð. Landsala hófst á fjórða áratugnum og önnur og stærri
bylgja landnema settist að á svæðinu við vatnið, margir bændur frá
öðrum hlutum BNA og borgaskipuleggjendur frá Nýja-Englandi og New
York. Þegar Wisconsin varð hérað árið 1836 voru íbúarnir 11.700
talsins. Árið 1850 voru þeir orðnir 305.400. Suður- og
Norðurríkjamenn tókust á um völdin í héraðsstjórninni. Árið 1848 var
fallizt á stjórnarskráruppkast, sem var svo vel gert, að það er enn í
gildi.
Á tímabilinu 1848 til 1915 olli fjöldi innflytjenda frá Evrópu og
Kanada miklum breytingum í Wisconsin. Þjóðverjar, Norðmenn og
Pólverjar voru fjölmennastir. Árið 1870 fór íbúafjöldinn yfri eina
miljón.
Undirstöður efnahagslífsins fóru að mótast seint á 19. öldinni og
snemma á hinni 20. Eftir 1880 fóru margir hveitiræktarbændur að snúa
sér að nautgriparækt og mjólkurframleiðslu, sem var óháðari
verðsveiflum og því hagstæðari fyrir efnahagslífið. Smá
fjölskyldubýli voru undirstaða kröftugra dreifbýlissamfélaga. Á
þessum tíma óx þungaiðnaður og framleiðsluiðnaður verulega í Milwaukee
og öðrum borgum við sunnanvert Superior-vatn. Þegar dró úr nýtingu
skóga seint á 19. öldinni, hljóp vöxtur í pappírsframleiðslu meðfram
Fox- og Wisconsin-ánum.
Um aldamótin 1900 fór stjórnmálalífið að aðlagast efnahagsþróuninni.
Lýðveldisflokkurinn hafði haft tögl og hagldir síðan
sjálfstæðisstríðinu lauk en á síðasta áratugi 19. aldar fór að gæta
vaxandi óánægju með íhaldsama og spillta stjórn þeirra, einkum í
borgum og á nokkrum landbúnaðarsvæðum. Þetta olli klofingi í flokknum
og óánægða fólkið krafðist umbóta í stjórnmálalífinu og styrkrar
stjórnar í efnahagsmálum. Þessi armur flokksins náði völdum við
kosningu Robert M. La Follette sem landstjóra árið 1900.
Eftir fyrri heimsstyrjöldina dró úr straumi innflytjenda en
íbúafjöldinn var rúmlega 3 miljónir árið 1940. Árið 1930 fór
íbúafjöldi í þéttbýli fram úr fjöldanum í dreifbýli. Heimskreppan
hægði verulega á eða stöðvaði umbótaaðgerðir stjórnvalda. Árið 1934
stofnaði Robert La Follette yngri, sem tók við sæti föður sins í
öldungadeild Bandaríkjaþings, og bróðir hans, sem var búinn að þjóna í
þrjú kjörtímabil sem fylkisstjóri, framfaraflokkinn. Flokkur hóf
þegar aðgerðir gegn áhrifum kreppunnar, stuðlaði að betri
samningsaðstöðu verkalýðsfélaga, bjargaði bændum frá gjaldþroti með
skuldbreytingaleiðum, stofnaði til margs konar opinberra verkefna og
kom í gegn fyrstu lögum um atvinnuleysisbætur í BNA.
Árið 1946 var flokkurinn leystur upp og meðlimir hans reyndu
árangurslaust að ná yfirráðum í lýðveldisflokknum. Í þessum átökum
tókst einhverjum umdeildasta stjórnmálamanni í Wisconsin og síðar á
Bandaríkjaþingi, Joseph McCarthy, að sigra La Follette,
öldungardeildarþingmann, í kosningum. Ungir framfarasinnar komu sér
fyrir í röðum demókrata. Með stuðningi verkalýðsfélaganna tókst þeim
að jafna stöðu flokkanna skömmu fyrir 1950 og koma þannig á fót öflugu
tveggja flokka kerfi í landinu á ný. Á síðasta áratugi 20. aldar voru
báðir flokkarnir ötulir í stuðningi við einstaklingsfrelsið, sem var
og er einkenni stjórnmálalífsins í fylkinu.
Flóðin í Mississippi-fljótinu og öðrum ám í miðvesturfylkjunum ollu
gífurlegu tjóni í fylkinu árið 1993. |
