Áður en Evrópumenn komu til sögunnar, börðust
iroquoia- og algonquia-indíánar um Vermont-svæðið. Fyrsti
evrópski landkönnuðurinn á þessum slóðum var líklega
Frakkinn Sauel de Champlain, sem komst að stöðuvatni nokkru
árið 1609, sem var síðan nefnt eftir honum. Árið 1666
byggðu Frakkar virki á Isle La Motte í Champlain-vatni.
Fyrsta brezka byggðin reis við Dummer-virkið (Brattleboro)
árið 1724. Tvær brezkar nýlendur, New Hampshire og New York
kröfðust yfirráða á Vermont-svæðinu. Þegar Frakkar
hrökkluðust burt eftir Franska-indíánastríðið (1754-63)
lögðu framangreindar nýlendur enn frekari áherzlu á
yfirráðaréttinn.
Á sjöunda áratugi 18. aldar kom fjöldi landnema frá
Connecticut, Rhode Island og Massachusetts og New York-nýlendan
fór að gefa út landréttarleyfi á umdeildu Vermont-svæðinu og
fór að vísa ólöglegum landnemum brott. Meðal nýrra landnema
frá Connecticut var Ethan Allen. Hann og bræður hans fimm
höfðu forystu í andstöðunni gegn brottvísununum. Þegar
lagaleiðir þraut, komu bræðurnir sér upp her, sem þeir
kölluðu Grænfellinga og fóru að taka í lurginn á bændum, sem
viðurkenndu yfirráð New York-nýlendunnar.
Sjálfstæðisstríðið sameinaði fylkingarnar gegn sameiginlegum
óvini (1775). Ethan Allen og Grænfellingar lögðu
Ticonderoga-virkið undir sig með aðstoð Benedict Arnold og
hröktu brezkar hersveitir frá Champlain-svæðinu mörgum
mánuðum áður en stríðinu var lýst yfir. Tveimur árum síðar,
þegar Bretar gerðu innrás undir forystu John Burgoyne,
hershöfðingja, börðust íbúanirnir við þá undir forystu Seth
Warner í Hubbardton og Bennington. Árið 1777 sömdu íbúarnir
stjórnarskrá og eftir stríðið stofnuðu þeir sjálfstætt
lýðveldi, sem entist til 1791. New York-nýlendan féll frá
yfirráðakröfum og Vermont sótti um aðild að BNA og fékk hana
1791.
20. öldin. Íbúum fjölgaði hratt á árabilinu 1790-1830.
Eftir það var lítið eftir af landi til úthlutunar og
ofnýtingar fór að gæta. Atvinnuleysi jókst og margir urðu
að flytja brott í leit að lífsviðurværi. Þetta fólk settist
gjarnan að í Vestur-New York, í Ohio-dalnum og á
Mississippisvæðinu. Lagning járnbrautanna bætti talsvert úr
skák fyrir efnahaginn. Þá risu vörudreifingastöðvar og bæir.
Mjög hæg uppbygging iðnaðar og áherzlan á landbúnaðinn sem
aðalundirstöðu efnahagslífsins dró úr hagvexti. Seint á 19.
og snemma á 20. öldinni hleyptu marmara- og granítnámur,
sérhæfður verkfæraiðnaður og ferðaþjónusta nýju lífi í
efnahaginn. Eftir síðari heimsstyrjöldina hurfu smábændur
og sumarbústaðir voru byggðir á löndum þeirra.
Íbúarnir voru og eru íhaldsamir og fylkið var eitt
höfuðvígja lýðveldisflokksins frá 1860 til 1959 en þá fóru
demókratar að njóta aukins fylgis. Þeim hefur gengið betur
vegna innflytjenda frá New York og Massachusetts. Vermont-búar
stóðu harðir gegn stefnu McCarthys á sjötta áratugnum og
afþökkuðu styrki frá sambandsþinginu til byggingar
hraðbrautar um Grænufjöll. Síðustu tvær aldirnar hafa
íbúarnir verið trúir uppruna sínum og verið sveitamannslegir
í stjórnmálalífinu og félagsmálum. |