Wounded Knee er þorp og gljúfur við
Furuhryggsverndarsvæðið í Suður-Dakota. Það var var vettvangur
tveggja bardaga milli indíána og Bandaríkjahers.
Hinn 29. desember 1890 var rúmlega 200
Sioux-indíánum, mönnum, konum og börnum, slátrað þar í
árás Bandaríkjahers í
orrustunni við Wounded Knee. Þessi atburður markaði
endanlegan sigur á indíánum. Teton sioux-indíánarnir voru orðnir
örvilnaðir vegna þess, að verndarsvæðí þeirra var minnkað verulega
eftir 1880, þannig að þeir gátu ekki aflað sér matar. Því brugðust
þeir vel við paiute-spámanninum
Wovoka, sem lofaði þeim brotthvarfi hvíta mannsins og
endurheimt landa sinna og afturhvarfs til veiðilendna þeirra, þar sem
þeir gætu haldið áfram að veiða vísunda sér til framfæris, ef þeir
fremdu sérstaka dansa og trúarsiði. Þeir fólust í
Draugadansi, sem olli ótta og grunsemdum hermanna og
herforingja sambandshersins og hann upprætti þessa hreyfingu. Í þeim
aðgerðum, hinn 14. desember, var indíánahöfðinginn Sitting Bull
drepinn við handtöku og nokkur hundruð fylgjenda hans flúðu til
svæðisins Badlands til að komast undan. Þeir voru álitnir hættulegir
og óvinveittir vegna flóttans frá verndarsvæðinu og fylktu sér að baki
Big Foot, höfðingja, sem lá banaleguna vegna lungnabólgu. Þeir gáfust
upp fyrir hersveit 7. riddaraliðssveitar hersins kvöldið 28. desember.
Þeim var smalað í stíu við Wounded Knee um nóttina eftir að flestir
þeirra höfðu verið afvopnaðir og voru umkringdir hernum. Þá kom til
handalögmála við ungan indíána, sem vildi ekki afhenda riffil sinn.
Skoti var hleypt af í hópnum umhverfis þá, sem voru að slást, og ungur
hermaður féll. Þá varð skrattinn laus og sambandshermenn hófu
skothríð á indíánahópinn með rifflum og vélbyssum. Indíánarnir höfðu
aðeins kylfur og hnífa, sem þeir höfðu falið í ábreiðum sínum.
Flýjandi indíánar voru eltir uppi og nokkrir þeirra voru drepnir í
nokkurra kílómetra fjarlægð frá herbúðunum. Ekki er ljóst, hve margir
indíánar voru drepnir, því kynbræður þeirra fluttu marga þeirra brott,
en 144 þeirra, þ.m.t. 44 konur og 16 börn, voru grafnir í fjöldagröf
næsta vor, þegar veður gerði hernum kleift að komast til Wounded Knee
á ný. Talið er, að u.þ.b. 30 sambandshermenn hafi fallið í þessari
orrustu.
Hinn 27. febrúar 1973 fóru u.þ.b. 200 félagar í
Amerísku indíánahreyfingunni til Wounded Knee, lögðu
verndarsvæðið undir sig undir forystu Russels Means og Dennis Banks og
lýstu stofnun sjálfstæðrar Ogala Sioux-þjóðar. Þeir neituðu að hverfa
á brott fyrr en Bandaríkjastjórn yrði við kröfum þeirra um skipun
nýrra leiðtoga ættkvíslanna, endurskoðun allra samninga við indíána og
rannsókn öldungadeildar sambandsþingsins á meðferð allra indíána í
BNA. Stórt lið alríkislögreglumanna umkringdi svæði indíánanna og
umsátur hófst. Því lauk 8. maí, þegar indíánarnir létu af hendi vopn
sín og fóru frá Wounded Knee með loforð um samningaviðræður um umdeild
mál. Á meðan á umsátrinu stóð, féllu tveir indíánar og einn
alríkislögreglumaður var særður alvarlega, því ýmist töluðust
gagnaðilar við eða skiptust á skotum. |