Suður-Karólína nær frá Atlantahafi upp í Appalachia-fjöll
í norðvesturhorni landsins. Heildarflatarmálið er 82.898
ferkílómetrar og þar með hið 40. í stærðarröð BNA. Sambandsstjórnin á
6,1% landsins. Fylkið er nokkurn veginn þríhyrnt í laginu, 445 km frá
austri til vesturs og 340 km frá norðri til suðurs. Það nær frá
sjávarmáli upp í 1.085 m hæð á tindi Sassafras-fjalls í
norðvesturhlutanum og meðalhæð yfir sjó er u.þ.b. 107 m.
Strandlengjan er 301 km og skorin fjölda fjarða og ögra. Fyrir
ströndinni eru margar eyjar Sea Island-eyjaklasans.
Landinu er skipt í þrjár landfræðilegar einingar: Strandsléttuna,
Piedmont-hásléttuna og Bláfjöll. Strandsléttan nær yfir u.þ.b.
helming landsins. Suðurhluti hennar er prýddur Sjóeyjum fyrir
ströndinni. Á milli þeirra og meginlandsins eru saltmýrar, lón og
sund. Yfirborð sléttunar er næstum flat en hækkar smám saman inn í
land. Þær eru mjög mýrlendar. Undir yfirborðinu eru aðallega sandur
og leir. Jarðvegur er víðast sendinn og ljós en dökkur mór og leðja
sums staðar í votlendi.
Innri jaðar strandsléttunnar, sem liggur um Columbia-borg, er kallaður
fossalínan. Þar myndast fossar og flúðir í ám frá Piedmont-hásléttunni.
Berggrunnur hennar er harður (granít, hellugrjót og forngrýti).
Yfirborðið er öldótt og jarðvegurinn víðast rauðleytur. Landið hækkar
frá u.þ.b. 150 m við fossalínuna upp í 300 m við norðvesturmörkin.
Þaðan hækkar landið bratt á Bláfjallasvæðinu, sem er aðallega úr
forngrýti.
Þrjár meginmóður falla suðaustur eftir landinu. Pee Dee er þeirra
mest (norðausturhlutinn). Vatn til Santee-árinnar safnast víða að í
miðhlutanum. Savannah-áin myndar næstum öll landamærin að Georgíu.
Meðal annarra helztu vatnsfalla má nefna Lynches, Edisto og Saluda.
Fylkið státar ekki af stórum, náttúrulegum stöðuvötnum en mörg lón
hafa verið mynduð með stíflugerð í ám. Þeirra á meða eru Marion í
Santee-ánni, Moultrie í Cooper-ánni og Clark Hill og Hartwell-lónin,
bæði að hluta í Georgíu, í Savannah-ánni.
Loftslagið er rakt og jaðartrópískt nema á Bláfjallasvæðinu, þar sem
ríkir rakt meginlandsloftslag. Hitabeltisloftslagið byggist á
suðlægri legu landsins, láglendinu, nálægð Golfstraumsins og
Appalachia-fjöllum, sem skýla láglendinu fyrir ísköldum loftmössum frá
miðju meginlandsins. Meðalhiti janúar í Charleston á
Atlantshafsströndinni er 9,2°C og í júlí 26,7°C. Sambærilegar tölur
frá Piedmont-hásléttunni eru 5,8°C og 24,8°C. Lægsta skráða hitastig
er -28,9°C (1977 í Caesars Head í norðvesturhlutanum) og hið hæsta
43,9°C (1925 í Blackville og Calhoun Falls í vesturhlutanum og árið
1954 í Camden í miðhlutanum). Snjókoma er sjaldgæf nema í Bláfjöllum.
Stundum geisa fellibyljir og skýstrokkar, sem valda miklu tjóni.
Flóra og fána. Upprunalega var allt landið þakið skógi en núna u.þ.b.
60% (fura, eik, gúmmítré, hikkorí, magnolía, kýpressa, tupelo, pálmar,
beyki, hlynur. Algengustu blómplöntur eru m.a. azalea, maríuvöndur,
fjallalárviður og fjóla.
Algengar dýrategundir eru dádýr, pokarotta, kanína og þvottabjörn.
Mikið er um farfuglategundir við ströndina, einkum endur og gæsir.
Inni í landi er fjöldi annarra tegunda. Í ám og vötnum eru bassi,
karfi, krappi og urriði og í sjónum m.a. kræklingur, ostrur, rækjur,
krabbar og síld (shad og menhaden).
Auðlindir, framleiðsla, iðnaður. Suður-Karólína er eina fylki BNA
vestan Mississippi-fljóts, þar sem gull er grafið úr jörðu. Önnur
verðmæt jarðefni eru m.a. leir, vermikúlít (líkt vikri), sandur, grjót,
kaólín, granít, kalksteinn, mór, míka og eðalsteinar.
Helztu landbúnaðarafurðir eru tóbak, nautakjöt, kjúklingar, sojabaunir,
mjólkurvörur, egg, svínakjöt, maís, hveiti, hafrar, bygg, tómatar,
baunir, jarðhnetur, ferskjur, epli og baðmull.
Nýting skóga er veruleg og rúmlega 75% hennar er mjúkviður, sem er
aðallega breytt í timbur og pappír.
Fiskveiðar byggjast aðallega á skelfiski (rækja, krabbi, ostrur og
kræklingur). Einnig er talsverð útgerð tengd veiðum ferskvatnsfiska.
Iðnaðurinn er mikilvægasta atvinnugreinin. Helztu framleiðsluvörur
eru vefnaðarvörur, efnavörur, vélbúnaður til iðnaðar, gúmmí, plast,
rafeindatæki, pappír, flutningatæki, matvæli, glervörur og timbur. |