Pennacooks-indíánar af algonquian-stofni voru meðal
íbúa svæðisins fyrir landnám hvíta mannsins. Fyrsti evrópski
landkönnuðurinn var enski skipstjórinn Martin Pring, sem varpaði
akkerum í Piscataqua-höfn árið 1603. Tveimur arum síðar sigldi
franski landkönnuðurinn Samuel de Champlain meðfram ströndinni og kom
að Shoal-eyjum. Árið 1614 heimsótti nýlendubúinn og hermaðurinn John
Smith Piscataqua og einhver svæði innlandsins. Árið 1620 fól James I,
Englandskonungur, nýlenduráðinu í Nýja-Engladi stjórn svæðisins, sem
hafði verið undir yfirráðum Plymouth-félagsins. Árið 1622 fól
nýlenduráðið Sir Ferdinando Gorges og John Mason yfirráðin á 97 km
langri spildu milli ánna Merrimack og Kennebec. Í þessum samningi var
svæðið kallað Maine-hérað. Árið 1623 var bærinn Little Harbour
stofnaður, þar sem nú er Rye. Hinn 7. nóvember 1629 var héraðinu
skipt og Mason fékk hlutann á milli ánna Piscataqua og Merrimack og
svæðið var skirt New-Hamshire.
Nokkrir verzlunarstaðir risu á þessu svæði, þ.á.m. Strawbery Bank, sem
varð síðar Portsmouth. Nýlenduráð Nýja-Englands var leyst upp at35 og
brezka krúnan staðfesti yfirráð Masons og bætti 40.500 hektörum við
vestan Kennebec-árinnar. Árið 1638 kom brottrekinn prestur frá
Massachusetts með fylgjendum sínum og stofnaði byggðina í Exeter.
Púrítanarnir í Massachusetts voru ekki ánægðir með búsetu konungssinna
og fylgjendur ensku biskupakirkjunnar í New-Hampshire og gerðu tilkall
til svæðisins. Árið 1641 voru allar byggðirnar settar undir
Massachusetts-flóanýlenduna nema Exeter, sem bættist við tveimur árum
síðar. Barnabarn Masons, Robert Mason, var einkaerfingi héraðsins
1655 og sótti um sjálfstæði þess til konungs. Lagaflækjur töfðu
afgreiðslu umsóknarinnar til 1677, þegar tilkynnt var, að
Massachusetts réði svæðinu. Árið 1679 var gefin út tilskipun um að
New-Hampshire væri konunglegt hérað. Á árabilinu 1686-89 var héraðið
undir yfirstjórn Sir Edmund Andros, landstjóra Nýja-Englands.
Tilraunir íbúa New-Hampshire til að koma sér upp eigin héraðsstjórn
mistókust en árið 1692 var konunglegri stjórn komið á fót.
Árið 1776 varð New-Hampshire fyrsta nýlendan til að fá eigin
stjórnarskrá. Í borgara/þrælastríðinu var meirihluti íbúanna
þjóðernissinnaður. Hersveitir frá Vermont og New-Hampshire gersigruðu
Breta í Bennington í Vermont. Hinn 21. júní 1788 varð New-Hampshire
9. fylki BNA. Árið 1804 fékk Thomas Jefferson meirihlutafylgi íbúanna
til forsetaembættisins en að öllu jöfnu hölluðust þeir á sveif með
lýðveldissinnum til 1816, þegar demókrötum tókst að ná meirihluta
heima fyrir og í Washington DC. Þeir misstu völdin til þriðja
flokksins, Know-Nothings, árið 1855.
Árin fyrir borgara/þrælastríðið boðaði endurbótafólk bindindi og afnám
þrælahalds og naut vaxandi fylgis. Eftir stríðið blómstraði iðnaður (vefnaður)
og mikið var unnið að samgöngubótum.
Á síðari hluta 19. aldar streymdu franskir Kanadamenn til fylkisins og
breyttu samfélagsmunstrinu verulega, því þar bjó aðallega fólk af
enskum, skozkum og írskum uppruna. Margir þessara innflytjenda
störfuðu í ört vaxandi leðuriðnaði. Bæir og borgir þöndust út og
sveitasamfélagið varð að borgasamfélagi. Um miðjan sjöunda áratug 20.
aldar dró verulega úr skóframleiðslu og rafeindaiðnaður tók við.
Fylkisstjórnirnar lögðu áherzlu á aðlögun að breyttum aðstæðum og
gerðu margt til að laða fyrirtæki að. Á áttunda áratugnum var iðnaður
aðalstoðin undir efnahagslífinu.
Ferðaþjónusta hefur verið mikilvæg frá aldamótunum 1900 og hefur vaxið
og dafnað. Vöxtur hennar varð mestur eftir 1970. Fylkisstjórnir hafa
eflt hana á ýmsan hátt, m.a. með lögum um mengunarvarnir. Langar
deilur um umhverfismál í tengslum við orkuvinnslu stóðu til 1990,
þegar Seabrook kjarnorkuverið fékk starfsleyfi. |