New York fylki íbúarnir Bandaríkin,


ÍBÚARNIR
NEW YORK FYLKI

.

.

Utanríkisrnt.

Booking.com

Samkvæmt manntalinu 1990 voru íbúar fylkisins 17.990.455 og hafði fjölgað um 2,5% næstiliðinn áratug.  New York var meðal fárra fylkja, sem varð fyrir íbúafækkun milli 1970 og 1990.  Meðalfjöldi íbúa var 128 á hvern ferkílómetra.  Næstum helmingur þeirra bjó á Stór- New York-svæðinu.  Hvítir 74,4%, negrar 15,9% auk 12,2% af spænskum uppruna (margir frá Puerto Rico), 284.144 kínverja, 140.985 asísk/indverskra, 95.648 Kóreumenn, 62.259 Filipseyinga, 60.855 indíána, 35.281 Japana og 15.555 Víetnama.

Menntun og menning.  Árið 1784 lögleiddi þingið fræðsluráð til að hafa yfirumsjón með menntun í fylkinu.  Árið 1812 voru ríkisreknir barnaskólar lögleiddir og 1867 varð skólagangan frí.  Á sama áratugnum voru þegar komnir allmargir fríir framhaldsskólar.  Í kringum 1990 voru grunnskólar 3.996 með 2,565.800 nemendur auk 428.600 í einkaskólum.

Fyrsta æðri menntastofnunin var King’s framhaldsskólinn (nú Columbia-háskóli) í New York, sem var stofnaður með konungsbréfi 1754.  Árið 1990 voru æðri menntastofnanir orðnar 326 með 1.018.100 stúdenta.  Meðal annarra mætra æðri menntastofnana eru:  New York-háskóli, Juilliard-skólinn, Rockefeller-háskólinn, Yeshiva-háskólinn, Pratt-stofnunin (1887), Fordham-háskóli, Wagner framhaldsskólinn (1883), St John’s-háskólinn og Skóli fyrir félagsfræðilegar rannsóknir (1919) í New York.  Herakademían í West Point, Cornell-háskóli og Ithaca (1892) í Ithaca, Rensselaer kennaraháskólinn (1824) í Troy, Skidmore-háskóli (1911) í Saratoga Springs, Vassar-háskóli í Poughkeepsie, Syracuse-háskóli í Syracuse, Sarah Lawrence-háskóli í Bronxville og Rochester-háskóli í Rochester.  Fjöldi stúdenta sækir ríkisháskólann og borgarháskólann í New York, sem eru báðir opinberir.

New York er aðalmenningarmiðstöð BNA.  Þekktustu menningarstofnanirnar eru Metropolitan listasafnið, Nútímalistasafnið, Whitney listasafnið (amerísk list), Solomon R. Guggenheim-safnið, Fricksafnið, Pierpont Morgan bókasafnið, Gyðingasafnið, Þjóðminjasafn indíána (1922; endurskipulagt 1993 sem George Gustav Heye miðstöðin í Smithsonian þjóðminjasafn indíána), Ameríska náttúrugripasafnið, Alþjóðlegi villidýragarðurinn (Bronx-dýragarðurinn), Grasagarður New York, Brooklyn grasagarðurinn og Brooklyn-safnið.  Einnig má nefna Albright-Knox listasafnið í Buffalo, Fylkissafnið (1836) í Albany, Alþjóðaljósmyndasafnið í Rochester, Frægðarhöll hornaboltans í Cooperstown, Corning glersafnið í Corning og Hudsonársafnið í Yonkers.
New York er mikilvæg miðstöð sviðslista.  Meðal þekktra staða á því sviði eru Lincoln Center for the Performing Arts, klasi stórra bygginga, sem hýsir m.a. Metropolitan óperuna, New York borgaróperuna, Fílharmoníusveit New York og Ballett New York-borgar.  Meðal annarra þekktra leikhúsa í borginni eru Bandaríski ballettinn, Harlem-dansleikhúsið, Fílharmóníuhljómsveit Brooklyn, Manhattan leikhúsklúbburinn, Shakespear-hátíðin og Negro Ensemble Company.  Miðborgarhlutinn í Manhattan, í kringum Broadway, er frægur fyrir fjölda leikhúsa.  Buffalo- og Rochester fílharmoníusveitirnar eru einnig velþekktar.

Fjöldi bóka- og sérbókasafna er mikill.  Meðal vinsælla rannsóknarbókasafna eru Almenningsbókasafnið í New York og Columbia-háskólabókasafnið í New York og Cornell-háskólabókasöfnin í Ithaka.  Skjöl og pappírar Franklín D. Roosevelts eru hýst í safni í Hyde Park.

Áhugaverðir staðir.  New York fylki og borg státa af fjölda fagurra og skoðunarverðra staða.  Þeirra á meðal eru Niagara-fossar, Þúsund eyjar St Lawrence-árinnar, gljúfur Genesee-árinnar, Fingurvatnasvæðið, strendur Long Island og fögur stöðuvötn Adirondack- og Catskill-fjalla.

Sögustaðir eru næstum óteljandi, s.s. Thomas Paine-húsið (rithöfundur) í New Rochelle, Alexander Hamilton-húsið (stjórnfræðingur) í New York, John Jay-húsið (yfirdómari) í Mount Kisco, Hús Susan B. Anthony (kvenréttindakona) í Rochester, hús Washington Irving (ritöfundar) í Tarrytown, hús fyrrverandi forseta Martin Van Buren í Kinderhook, hús fyrrverandi forseta Theodore Roosevelt í New York og Oyster Bay og hús forsetahjónanna Franklin D. Roosevelt og konu hans Eleanor í Hyde Park.  Aðrir þekktir sögustaðir eru Fort Stanwix þjóðarminnismerkið í nágrenni Rome og Saratoga söguþjóðgarðurinn í nágrenni Stillwater, sem voru báðir vettvangar sögulega sigra á Bretum í sjálfstæðisstríðinu 1777, Clinton-kastala þjóðarminnismerkið á suðurenda Manhattan-eyjar, þar sem tekið var á móti u.þ.b. 8 miljónum innflytjenda á árunum 1855 til 1892, og Frelsisstyttan (þjóðarminnismerki) á Frelsiseyju í New York-höfn.  Í stöpli hennar er Ameríska innflytjendasafnið.

Íþróttir og afþreying.  Fjöll, stöðuvötn, ár, strendur og almenningsgarðar eru vinsæl útivistarsvæði (gönguferðir, tjaldferðir, sund, bátsferðir, stangveiði, dýraveiðar og vetraríþróttir).  Meðal vinsælla skeiðvalla eru Aqueduct í New York, Belmont Park í Elmont og Saratoga skeiðvöllurinn í Saratoga Springs.  Kappakstursbraut er í Watkins Glen.  New York Yankee hornaboltaklúbburinn, sem notar Yankee-völlinn í Bronx í New York, er meðal þekktustu íþróttafélaga atvinnumanna í heiminum.  Madison Square-garðurinn í New York er vettvangur margs konar íþróttaviðburða og skemmtana auk ráðstefna.

 TIL BAKA     Ferðaheimur - Garðastræti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir            HEIM