|
Heildarflatarmál Minnesota er 225.182
ferkílómetrar (12. í stærðarröð fylkja BNA).
Sambandsstjórnin á 4,7% landsins. Fylkið er nokkurn veginn
ferhyrnt og vegalengdir frá norðri til suðurs eru mestar 660
km og frá austri til vesturs 560 km. Hæsti punktur er 701 m
yfir sjávarmáli á Arnarfelli í norðausturhorninu. Lægsti
punktur er 183 m á bökkum Superiors-vatns. Meðahæðin yfir
sjó er nálægt 366 m. Strandlengjan við Superior-vatn er
u.þ.b. 300 km löng.
Fylkinu er skipt í fjögur landfræðileg svæði: Superior
upplandið, sem er framhald Kanadaflekans, láglendið vestan
Vatnanna miklu, jökulgarðaslétturnar og íslausa svæðið (Driftless
Region).
Minnesotasvæðið er jökulnúið land, enda var allt landið nema
smáblettur suðaustast hulið jökli á ísöld. Berggrunnur
upplandsins við Superior-vatnið er harðgrýti, sem veðraðist
minna við hreyfingu jöklanna, þannig að þar er landslag
hrjúfast í fylkinu. Vítt og breitt eru jökulgrafnar lægðir,
sem fylltust síðan af vatni, þegar ísaldarjökullinn hörfaði.
Láglendið vestan Vötnin miklu er víðast flatlent og nær yfir
mestan hluta fylkisins utan upplandsins. Norðurhluti þess er
þakinn fjölda stöðuvatna og mýra. Meðfram vesturmörkum
fylkisins eru breiðar og flatar sléttur, sem voru áður botn
stórs jökullóns (Agassiz) og eru mjög frjósamar. Sunnantil
eru slétturnar betur ræstar og nýttar í hörgul til
landbúnaðar.
Meðfram suðurlandamærunum eru tveir hlutar
jökulgarðasléttnanna. Í suðvesturhlutanum nær fornt
kvartzberg upp úr jökulsetinu. Í suðausturhorninu er
íslausa svæðið. Þverár Mississippi hafa veðrað yfirborð
þess og gert það hrjúft og fagurt með snarbröttum hlíðum og
djúpum dölum.
Helztu vatnsföllin eru Mississippi, Minnesota, Crow Wing, St
Croix, Rauðá, Rainy, St Louis og Rock. Fjöldi stöðuvatna er
rúmlega 20.000 og þau þekja rúmlega 8% landsins. Stærsta
vatnið, sem er allt innan fylkismarkanna, er Rauðavatn (Efra-
og Neðra). Önnur stór vötn eru Skógavatn og Rigningarvatn,
sem eru bæði á kanadísku landamærunum, og Winnibigoshish,
mille Lacs, Leech og Vermilion. Hluti Superiorvatns innan
marka fylkisins er 5.700 ferkílómetrar.
Loftslagið. Í Minnesota ríkir rakt meginlandsloftslag með
miklum dægur- og árstíðabundnum hitasveiflum. Sumrin eru
hlý í suðurhlutanum og svöl í norðurhlutanum. Vetur eru
kaldir um allt land. Meðalhiti júlímánaðar er 22,2°C.
Lægstu og hæstu skráðar hitamælingar eru -50,6°C (1903) og
45,6°C (1936). Fellibyljir geisa stundum á vorin og sumrin.
Flóra og fána. Skóglendi þekur u.þ.b. þriðjung fylkisins (greni,
fura, ösp, birki, óðjurt, eik og hikkorí). Stór skógasvæði
norðurhlutans hafa verið rudd og þar spretta upp nýjar
kynslóðir trjáa, runnagróður og lággróður (bláber og
svartber).
Dádýr finnast víðast um fylkið en svartbirnir, elgir og
úlfar aðeins í norðurskógunum. Refir, moskrottur, bifrar,
gaupur, minkur og þvottabirnir eru víða. Meðal algengra
fiska í vötnum og ám eru urriði, gedda og bassi.
Vaðfuglategundir eru margar.
Auðlindir, framleiðsla og iðnaður. Óvíða annars staðar í
BNA eru meiri birgðir járngrýtis í jörðu. Önnur mikilvæg
jarðefni eru sandur, möl, gull, leir, hráefni í sement og
granít og kvartz í suðvesturhlutanum. Landbúnaðarafurðir
standa undir 4% vergrar þjóðarframleiðslu. Mest ber á
framleiðslu mjólkur, nautakjöts og svínakjöts. Mikið er
ræktað af höfrum, vorhveiti, heyi og sólblómum. Maís,
sojabaunir, sykurrófur og bygg eru líka mikilvægar
ræktunartegundir.
Skógrækt hefur lengi verið stunduð í fylkinu til að fylla í
skörðin, sem nýtingin veldur, þannig að tekizt hefur að
halda í horfinu. Helztu nytjatrén eru fura, greni, lerki
(tamarack), birki, álmur, hlynur, linditré, askur og eik.
Harðviður er meira nýttur en mjúkviður. Fiskveiðar eru
lítilvægar fyrir efnahaginn (síld, urriði, gedda, hvítfiskur,
karfi o.fl.).
Iðnaðurinn byggist aðallega á framleiðslu véla til iðnaðar
og málmvöru. Matvælaframleiðslan byggist aðallega á
mjólkurafurðum, niðursuðu, hveitimyllum og sykurvinnslu.
Einnig er talsvert um prentun og útgáfustarfsemi og
framleiðslu elektrónískra tækja, nákvæmnistækja, pappírs,
borðviðar og timburvöru, gúmmí- og plastvöru. |
