Landiš skiptist ašallega ķ žrjįr
landfręšilegar einingar, Flóaströndina ķ vestri, lįga sléttu
ķ mišju fylkinu frį noršri til sušurs og Appalachia-sléttuna
ķ austri (Cumberland). Vestur-Kentucky myndar hluta
Flóasléttunnar. Žessi hluti fylkisins er einnig nefndur
Jackson-samningurinn, žvķ Andrew Jackson, žį hershöfšingi og
sķšar forseti BNA, var fulltrśi alrķkisstjórnarinnar ķ
kaupsamningum viš Chickasaw-indķįnana um žetta landsvęši
įriš 1818. Einkennandi fyrir žaš eru lįgar hęšir og breišir
Dalir. Įrframburšurinn og setlög gera žaš aš einhverju
bezta ręktarlandi fylkisins.
Mišslétturnar skiptast ķ Lexingtonsléttuna (Blįgresissvęšiš)
og Hįlendishrygginn. Elzti berggrunnur fylkisins er undir
hluta af Lexingtonsléttunni. Kalkrķkur jaršvegur er góšur
til ręktunar og beitar. Į žessum slóšum er mikiš ręktaš af
hestum til kappreiša. Sušurhluti sléttunnar er kallašur
Hnśšarnir (Knobs) vegna hęšanna žar. Hįlendishryggurinn
(Pennyroyal sléttan) er ašallega śr kalki og žar hefur
myndast mikiš hellakerfi vegna rennslis vatns nešanjaršar.
Vesturkolasvęšin eru ķ noršurhluta žessa svęšis.
Austurhluti fylkisins er hluti Appalachia- (Cumberland-)
sléttunnar. Berggrunnurinn žar er sandsteinn, flöguset og
kalk. Yfirboršslagiš er žunnt, blanda sands og leirs.
Skógi vaxnir fjallgaršarnir er sköršóttir. Žar er m.a. hiš
sögufręga Cumberland-skarš (518m). Austurkolasvęšin eru į
Appalacia-sléttunni.
Öll stęrstu stöšuvötn fylkisins eru manngerš lón, sem uršu
til viš stķflugerš ķ įnum Tennessee (Kentucky-vatn),
Cumberland (Barkley- og Cumberland-vötn), Rough (Rough-įrvatn),
Green (Green-įrvatn) og Big Sandy (Dewey-vatn). Mešal
annarra vatnsfalla mį nefna Ohio, Mississippi, Licking og
Kentucky. Nokkrir fallegir fossar prżša landslag fylkisins,
Cumberland-fossar ķ grennd viš Corbin og fossar Ohio-įrinnar
nęrri Louisville.
Loftslagiš
er tempraš, heit sumur og svalir vetur. Mešalįrshiti er
14°C vķšast ķ fylkinu. Sķšan skrįning hófst, hefur hitastig
veriš skrįš lęgst 36,7°C įriš 1963 viš Cynthiana og hęst
45,6°C įriš 1930 viš Greensburg. Į veturna snjóar og algeng
śrkoma į Appalachia-sléttunni er rśmlega 610 mm.
Flóra og fįna.
Nęstum 40% fylkisins eru skógi vaxin. Mest er um
haršvišartré (eik, beyki, hikkorķ, hlynur og valhnetutré) en
einnig kķpressur, sedrusvišur, fura og óšjurt. Mešal
annarra plantna mį nefna hrśtsbrį, hundatré, lįrviš, azalea,
rhododendron, raušbrśsk, blabber, pennyroyal og gullstilk (fylkisblómiš).
Fyrrum var žetta landsvęši bśstašur fjölda villtra spendżra,
vķsunda og dįdżra (elk) en nś finnast nęstum eingöngu smęrri
dżr, refir, sléttuślfar, moskusrottur, pokarottur, kanķnur,
žvottabirnir, ķkornar og dįdżr. Fuglategundir eru margar,
allt frį mśsarrindli til stórra arna. Kardķnįlinn er fugl
fylkisins og vķša sjįst litlir hvķtir hegrar (egret) og
ašrir smęrri (spętur). Mikill fjöldi farfugla fer um
vesturhluta fylkisins.
Rśmlega 100 tegundir fiska hafa fundizt ķ vatnakerfi
fylkisins. Algengastar žeirra eru aborrar, blįtįlknar og
karfi. Mešal skrišdżra eru fjöldi snįkategunda (skröltormar,
koparhausar, og vatnasnįkar) og ešlur og skjaldbökur.
Aušlindir, išnašur.
Kentucky framleišir mest af kolum ķ BNA. Kolin eru
tjörukennd og lin. Önnur mikilvęg jaršefni eru grjót, gas,
olķa, sandur, möl, leir, kalk, blż, sink ešalsteinar og
flśor.
Mammoth Cave-žjóšgaršurinn er vinsęll feršamannastašur
og langt frį žvķ eini sögustašur fylkisins. Fęšingarstašur Abrahams
Lincoln er 80 km sunnan Louisville. Žar er endurgerš af hśsinu, sem
hann fęddist ķ. Cumberland Gap National Historical Park er į
landamęrum Kentucky, Tennessee og Virginķu. Mikill fjöldi landnema į
vesturleiš fór um žetta hliš. Hśsiš, sem gaf ljóšskįldinu Stephen
Foster innblįstur til aš semja My Old Kentucky Home, er ķ grennd viš
Bardstown. |