Idaho land og nįttśra Bandarķkin,


IDAHO
LAND og NĮTTŚRA

.

.

Utanrķkisrnt.

Booking.com

Heildarflatarmįl Idaho er 216.456 ferkķlómetrar (14. ķ stęršarröš).  Sambandsstjórnin į 60,6% landsins.  Idaho er nokkurn veginn žrķhyrnt ķ lögun, 772 km frį noršri til sušurs og 499 km frį austri til vesturs.  Hęš landsins yfir sjó nęr frį 216 m mešfram Snįkaį viš Lewiston til 3859 m į tindi Borah.  Mešalhęš yfir sjó er žvķ u.ž.b. 1.524 m.

Helztu landfręšileg svęši Idaho eru Klettafjöllin ķ noršri, Columbia-sléttan ķ sušri og vestry og Great Basin (Stóra lęgšin) ķ sušaustri.  Klettafjöllin nį yfir nęstum tvo žrišjunga noršurhlutans.  Žar er einhver hrikalegasti hluti žessa mikla fjallabįkns og žegar litiš er į žennan hluta hans ķ heild, mį segja, aš hann lękki smįm saman til noršvesturs frį hrygg Bitterroot-fjallgaršsins viš landamęrin aš Montana.  Berggrunnur žessa hluta er aš langmestu leyti granķt og svęšiš vķša vaxiš žéttum skóglendum.

Columbia-sléttan nęr yfir mestan hluta sušuržrišjung landsins og vesturlandamęrin aš Coeur d’Alene.  Hśn er stafli hraunlaga og jaršvegurinn į henni (raušleytur) er frjósamur.  Snįkį rennur um svęšiš og breitt įveitusvęši hennar er ašallandbśnašarsvęši Idaho.
Great Basin (Lęgšin mikla) nęr aš hluta til inn ķ sušausturhluta fylkisins.  Žarna eru nokkrir samhliša fjallgaršar.  Į žessu svęši er hįlfžurrkasvęši meš grasi og runnagróšri ķ tiltölulega frjósömum jaršvegi.

Ašalvatnsfall Idaho er Snįkį įsamt žverįnum Clearwater, Salmon, Payette og Boise.  Vatnasviš žeirra nęr yfir mišhluta fylkisins.  Įrnar Kootenai, Pend Oreille og Spokane eiga upptök ķ noršurhlutanum.  Ķ fjalllendinu ķ noršurhlutanum er fjöldi stöšuvatna.  Hin stęrstu eru Pend Oreille og Coeur d’Alene.  Stór, manngerš lón myndušust ķ Snįkį og žverįm hennar vegna virkjana.  Mešal žeirra eru Dworshak, Cascade, Palisade, Arrowrock og American Falls.

Loftslagiš.  Žrįtt fyrir fjarlęgšina frį Kyrrahafi, hafa loftmassar žess įhrif ķ fylkinu.  Žeir losa sig viš 1.270 mm śrkomu uppi ķ vesturhlķšum Klettafjalla, ašallega snjó į veturna.  Snįkįrsléttan og Lęgšin mikla eru mun žurrvišrasamari, vķša undir 254 mm į įri.  Įhrif sjįvarloftsins gera veturna mildari og sumrin svalari en ķ fylkjunum į Sléttunum miklu ķ austri.  Mešalįrshiti ķ fylkinu er 7,8°C.  Lęgsti skrįši hiti er -51,1°C (1943) og hęsta hitastig 47,8°C (1934).

Flóra og fįna.  Fylkiš er žekkt fyrir vķšfešma barrskóga (hvķtfura), sem er ašallega aš finna ķ fjalllendinu.  Gul- og doglasfura vex nešar ķ hlķšunum en ofar lerki og hvķtfura og enn ofar greni og fura.  Ķ Lęgšinni miklu ber mest į runnagróšri og eini.

Helztu villtu spendżrategundirnar eru virginķudįdżr, mśldįdżr, elgir (wapiti), fjallafé, fjallageitur, svartbirnir, refir, fjallaljón, sléttuślfar, kanķnur, greifingjar og ķkornar.  Mešal algengra fuglategunda eru skjór, haukar og ernir auk margs konar farfugla.  Lax og silungur eru algengustu ferksvatnstegundirnar og styrja veišist ķ Snįkį.

Ķžróttir og afžreying.  Flestir sögustašir fylkisins eru mešfram helztu feršaleišum landnemanna til vesturs.  Mešal žeirra er Oregon-leišin, sem Lewis og Clark brutu meš leišangri sķnum 1804-06, og Mullan-leišin.  Margar, gamlar nįmubyggšir og draugabęir (Idaho City, Bonanza, Custer og Silver City) eru vķša ķ fylkinu.  Mešal žjóšgarša og žjóšarminnismerkja eru Nez Percé National Historical Park (nęrri Lweiston; St Jósefs trśbošsstöšin og Lapwai-virkiš), Craters of the Moon National Monument (Tunglgķgagaršurinn nęrri Arco og Hagerman steingervingasvęšiš.  Vķtisgljśfur (Hell’s Canyon) er hiš dżpsta ķ Noršur-Amerķku.  Žaš įsamt Shoshone-fossum (65m, 15,9m) er viš  og ķ Snįkį.  

 TIL BAKA     Feršaheimur - Garšastręti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir            HEIM