Mauna Loa er virkt eldfjall
į Hawaii-eyju og eitt hiš stęrsta ķ heimi.
Žaš rķs upp śr aušnarlegu landslagi ķ 4169 m hęš yfir sjó
og efst er risagķgur, jaršfalliš Mokuaweoweo.
Hraun, sem hafa runniš frį fjallinu žekja u.ž.b. 50% yfirboršs
eyjarinnar. Allt frį
upphafi 19. aldar hefur fjalliš gosiš aš mešaltali į 4 įra fresti.
Gķgurinn Kilauea rķs upp śr austurhlķšum Mauna Loa ķ 1111 m hęš
yfir sjó, rśmlega 3000 m nešan hęsta hluta Mauna Loa.
Hann er virkasta eldfjall eyjarinnar og nęr yfir u.ž.b. 10 km²
svęši. Veggir hans eru
allt frį 60-210 m hįir. Hraunin,
sem hafa myndast ķ eldgosum undanfarinna įratuga hafa runniš innan stóra
gķgsins en žar er minni gķgur, Halemaumau, sem hefur veriš virkastur,
900 m ķ žvermįl og allt aš 400 m djśpur.
Žessi eldgos hafa yfirleitt ekki veriš hęttuleg og ekki
valdiš tjóni, žvķ aš hraunin storkna annašhvort ķ stóra gķgnum
sjįlfum eša hverfa nišur ķ stórar sprungur og renna įfram nešanjaršar. Stundum hefur hraunmagniš oršiš svo mikiš, aš hrauniš
hefur runniš į yfirboršinu til sjįvar.
Frį aldamótunum 1900 og fram yfir mišja 20. öldina flęddu
mikil hraun į įrunum 1920-21, 1950, 1955, 1959, 1965 og 1969.
Nśverandi gos (2002) er hiš lengsta ķ sögu Hawaii.
Žaš hófst įriš 1983 og aš mešaltali hefur hraunmagniš
veriš 382.000 rśmmetrar į dag og eyjan hefur stękkaš verulega.
Ķ jśnķ 1989 eyšilagši hraunelvan feršamannamišstöšina ķ
žjóšgaršinum og įriš 1990 voru alls 90 hśs horfin undir Hraun.
Allt frį įrinu 1911 hefur veriš eftirlitsstöš į gķgbarminum. |