|
Heildarflatarmál Flórída er 170.313 ferkílómetrar (22. í
stærðarröð fylkja BNA). Sambandsstjórnin á 9,4% landsins.
Fylkið er að mestu stór skagi, sem teygist 645 km til suðurs
milli Atlantshafs og Mexíkóflóa. Nyrzti hluti þess er mjó
ræma milli Georgíu og Alabama að norðanverðu og Mexíkóflóa
að sunnanverðu. Landið hækkar frá sjávarmáli upp í 105 m,
þannig að meðalhæðin yfir sjó er aðeins 30 m. Strandlengjan
er 2.173 km löng. Vegalengdin milli nyrzta og syðsta hluta
er 725 km og austasta og vestasta 580 km.
Jarðfræði.
Grunnberg Flórídaskagans er kalksteinn, sem er vel sýnilegur
í norðvesturhlutanum en víðast annars staðar er hann hulinn
sandi og/eða leir. Úrkoman, sem sígur niður í jarðlögin,
hefur víða leyst kalksteininn upp og myndað hella og holrúm,
sem yfirborðslögin hrynja síðan niður í og mynda þúsundir
hringlaga lægða eða óreglulega holur í landslaginu. Margar
lægðir og holur eru nú vatnsfylltar og mynda mikinn fjölda
misstórra stöðuvatna, sem prýða landslagið.
Landafræði.
Lágur hæðahryggur teygist suður að Okeechobee-vatni en að
öðru leyti er skaginn flatur. Mýrar og fen eru víða, s.s.
Big Cypress Swamp og Everglades, sem þekja suðurhlutann að
mestu. Eyjar, kórarrif og sandeyrar liggja meðfram mestum
hluta Atlantshafsstrandarinnar og innan þeirra eru mjó lón,
sem bera víða nöfn stöðuvatna eða vatnsfalla. Syðsti hluti
fylkisins er eyjaklasi, sem er kallaður Florida Keys (Key
largo, Key West, Marquesas Keys, Dry Tortugas). Milli
þeirra eru brýr, þannig að þær eru í vegasambani við
meginlandið.
Landræman í norðri er lítill hluti strandlengjunni við
austanverðan Mexíkóflóa, sem liggur til vesturs um
sunnanverð fylkin Georgíu, Alabama og Texas. Þarna liggur
landið lágt og er mýrlent en hækkar inn til landsins, þar
sem eru rauðar leirhæðir að austanverðu og sandöldur að
vestanverðu.
Um fylkið falla fjórar meginár, allar í norðurhlutanum:
Apalachicola (stærst), Suwannee, St Johns (lengst) og
Escambia. Indian River rennur heila 210 km meðfram
austurströndinni er í rauninni ekki vatnsfall, heldur langt,
ísalt lón milli eyja og rifja annars vegar og strandarinnar
hins vegar.
Stöðuvatnið Okeechobee á suðurhluta skagans er hið þriðja
stærsta, sem er að öllu leyti innan BNA. Það er mjög grunnt.
Loftslagið er víðast mjög rakt og jaðartrópískt. Í syðsta
hlutanum, einkum á eyjunum er bæði þurrt og rakt
hitabeltisloftslag, líkt og í Mið-Ameríku. Að öðru leyti
eru sumur löng, heit og úrkomusöm og vetur oftast mildir og
sólríkir. Í norðvesturhluta fylkisins eru vetur úrkomusamir.
Meðalárshiti í Tallahassee (NV) er 20°C og í Fort Lauderdale
(SA) 25°C. Hitasveiflur hafa mælzt milli -18,9°C
(Tallahassee 1899) og 41,8°C (Monticello 1931).
Flórídaskaginn, þó einkum suðurhlutinn, er innan farvega
fellibylja, sem valda oft gífurlegu tjóni á sumrin og
haustin.
Flóra og fána. Skógar þekja u.þ.b. 35% af fylkinu með
fjölda trjátegunda og fjöldi tegunda blómstrandi plantna
prýðir umhverfið.
Mörgum spendýrategundum Flórída fer fækkandi vegna útþenslu
byggðar. Meðal þeirra eru svartbirnir, sumar dádýrategundir,
villikettir, grárefir og pardusdýr. Minni spendýr, s.s.
kanínur, pokarottur, íkornar og þvottabirnir, virðast ekki
vera eins viðkvæm. Vegna verndarráðstafana er stofn
flórídakrókodíla (alligator) ekki í hættu. Snákar,
skjaldbökur, froskar, eðlur, köngullær og sporðdrekar eru
líka algeng sjón. Meðal áberandi fuglategunda eru egret,
flamingóar, hegrar og pelikanar.
Talið er, að u.þ.b. 700 fiskategundir finnist í stöðuvötnum,
ám og fyrir ströndum fylkisins. Mikið er um skelfisk og
ferskvatnshvalirnir manatee eru í ánum og nærri ströndinni.
Auðlindir, framleiðsla og iðnaður. Helztu jarðefnin eru
kalksteinn, fosföt, olía og ál (fuller’s earth). Þar að
auki finnst náttúrugas, sandur, möl, brennisteinn, mór, leir
(kaolin), sirkon, titan, ilmenít, og rútíl.
Landbúnaður er mikilvægur og fylkið er í 9. sæti BNA á sviði
landbúnaðarframleiðslu. Helztu afurðirnar eru sítrusávextir
(aðallega appelsínur), nautakjöt og mjólkurafurðir. Aðeins
Kalifornía framleiðir meira af melónum og grænmeti en
Flórída. Þá er einnig mikið ræktað af baunum, paprika,
gúrkum, kartöflum og vatnsmelónum auk tómata, sojabauna,
maís, tóbaks, hnetna og sólblóma.
Skógarhögg, ræktun og trjáviðarvinnsla er mikilvægur
atvinnuvegur í norðurhluta fylkisins. Helztu
trjátegundirnar, sem eru unnar, eru fura, eik og hikkorí.
Fiskveiðar og vinnsla eru mikilvæg (rækjur, humar, krabbi,
skelfiskur, ostrur, sverðfiskur, makríll).
Helztu iðnaðarvörur eru rafeindatæki, flutingatæki,
nákvæmnistæki, prentun og unnin matvæli (appelsínusafi,
niðursuða ávaxta og grænmetis, frysting grænmetis og vinnsla
og pökkun sjávarafurða). Einnig er mikið framleitt af
tilbúnum áburði, plastvöru, lyfjum, tóbaki, fatnaði,
vélbúnaði til iðnaðar og pappírsvörum. |
