Sydney er höfuðborg fylkisins New South Wales og stærsta borg landsins á suðausturströnd Ástralíu.  Höfnin er mikilfengleg og lega hennar mikilvæg.  Hún er einhver mikilvægasta höfn við Suður-Kyrrahafið.  Í upphafi 19. aldar, þegar þarna var aðeins lítil fanganýlenda og fyrstu landnemarnir höfðu lítt sinnt könnun innlandsins, voru þegar kominn á viðskipti við eyjarnar í Kyrrahafi, Indland, Kína, Suður-Afríku og Ameríku.

Það er alltaf tilkomumikið að sjá Sidney úr lofti eða frá sjó við komuna þangað.  Borgin er byggð á lágum hæðum í kringum gríðarstóra höfn með óteljandi bryggjum og víkum og brúin yfir hana er mest áberandi mannvirkið.  Hún er meðal stærstu hengibrúa heims.  Óperuhúsið dregur einnig til sín athyglina vegna byggingarstílsins og stærðar.  Það lítur út eins og skeljum hafi verið raðað saman og minnin einnig á segl.

Saga borgarinnar, höfnin og helzti millilandaflugvöllur landsins gera Sidney að alþjóðlegustu borg Ástralíu.  Engu að síður er hún mjög áströlsk með engilsaxnesku ívafi í bland við loftslag og umhverfi Suðurhafanna.

Loftslag.  Sidney er á 34°S með 22°C meðalhita í janúar og 12°C í júlí.  Sólríkt, hlýtt en temprað loftslagið hefur gætt íbúana hæfileikum til að njóta þess með hægðinni.  Þeir stunda gjarnan siglingar, sund og brettareiðar.  Meðalársúrkoman er 1140 mm og meirihluti hennar fellur á sumrin.  Ríkjandi vindátt á sumrin er úr norðaustri.  Þá er rakt og heitt í borginni en inn á milli læðast köld skil frá Tasmaníuhafi yfir svæðið og hvass sunnanvindur, sem borgarbúar kalla „Southerly Buster”.  Nokkra daga sumar hvert verður hitinn næstum óbærilegur, þegar vestanvindarnir flytja með sér þurrt og heitt loft frá sléttunum inni í landi.  Á veturna eru vestanvindarnir svalir.

Borgarmyndin.  Sidney-svæðið nær yfir 12.407 km² frá Bláfjöllum í vestri að Kyrrahafi og suðurströnd Macquarie-vatns í norðri að Grasaflóa (Botany Bay) í suðri.  Þriðjungur þessa svæðis er borgarbyggð en rúmlega 90% íbúa þess býr í borginni.  Úthverfi borgarinnar eru ekki þéttbyggð vegna þess, að Ástralar vilja eiga sitt hús og sinn garð umhverfis.  Þetta skipulag hefur gert yfirvöldum erfitt fyrir með samgöngur og skolplagnir.  Viðskiptahverfið í miðborginni er alger andstaða, þar sem það er á mjög þéttbýlu nesi niðri við höfn.

Flest húsin í úthverfunum eru einbýlishús á einni hæð, byggð úr timbri eða múrsteinum.  Hátt lóðaverð í miðborginni hefur leitt til byggingar háhýsa.  Ör uppbygging þar eftir 1960 breytti miðborgarmyndinni, þannig að hún líkist nú mest Manhattan í New York, þótt húsin séu ekki eins háreist.  Í norðurhluta borgarinnar hefur risið annað viðskiptahverfi, sem tengist miðborginni um Hafnarbrúna.

Byggingarlistin er yfirleitt fremur dapurleg, þótt nokkrar byggingar frá 19. öld og nokkrar samtímabyggingar skeri sig úr.  Meðal þeirra er Óperuhúsið.  Macquarie-gata er eina merkilega aðalgata borgarinnar.  Hún liggur frá Hyde Park að Óperuhúsinu.  Þar eru allar helztu stjórnsýslubyggingarnar frá 19. og 20. öld.  Heildaryfirbragð borgarinnar er aðlaðandi.

Tveir frábærir þjóðgarðar eru 40 km norðan og sunnan Sidney, þar sem hægt er að skoða villdýrafánu þessa landsvæðis.  Ósar Hawkesbury-árinnar bjóða siglurum góða hafnaraðstöðu og góðar baðstrendur eru beggja vegna borgarinnar.  Aðrir þjóðgarðar eru innan 100 km frá Sidney, þannig að borgin er að mestu umkringd þeim.

Íbúarnir.  Bretar stofnuðu Sidney og meginhluti íbúanna er af brezku bergi brotinn, þ.m.t. Írar.  Frá lokum síðari heimstyrjaldarinnar hafa margir innflytjendum komið frá öðrum Evrópulöndum og eftir 1960 fjöldi Asíumanna, s.s. flóttamenn frá Líbanon og Víetnam.  Margir þessara innflytjenda hafa setzt að í Sidney.  Nokkur Innri úthverfanna hafa grískt og ítalskt yfirbragð og öll hverfi borgarinnar státa af grískum, ítölskum, líbönskum og víetnömskum veitingahúsum.  Þarna er einnig lítið kínahverfi og í hverfinu Redfern búa margir frumbyggjar landsins við heldur bág kjör.  Stærstu kristnu trúarhóparnir hallast að ensku kirkjunni og katólskunni.  Þeir eiga hvor sína dómkirkjuna.  Múslimar eiga sína mosku, gyðingar sín samkunduhús, búddistar sín hof og aðrir kristnir söfnuðir sínar kirkjur.

Atvinnulífið.  Næstum 75% vinnuafls fylkisins New South Wales eru bundin á Sidney-svæðinu og næstum helmingur vinnuafls Sidney er hluti af því.  Þriðjungur vinnuafls borgarinnar er bundinn í smáiðnaði og þjónustugreinum.  Meðal mikilvægra iðnfyrirtækja borgarinnar er olíuhreinsun en enginn ákveðinn iðnaður sker sig úr.  Sydney hefur alltaf verið stjórnsýslumiðstöð og borg viðskipta innanlands sem utan.  Hún stendur engri borg landsins að baki í fjármálaviðskiptum nema Melbourne.  Höfnin, Port Jackson, er ein ein hinna helztu í landinu.  Önnur höfn fyrir olíuflutninga er í Botany-flóa, 17 km sunnar.

Ferðaþjónusta.  Sidney er orðin mikil ferðamannamiðstöð.  Þar er fjöldi hótela og gististaða og veitingastaða, einkum norðan og austan miðborgarinnar.  Leitun er að fjölbreyttari flóru alþjóðlegra veitingastaða.  Á matseðli þeirra allra eru áströlsk vín og hinar rómuðu ostrur borgarinnar.  Fyrsta, nútíma ráðstefnumiðstöð borgarinnar, sem hýsir líka tónlistahöll, íþróttamiðstöð og fundarsali, var opnuð 1983.

Samgöngur.  Allt frá 1855 hafa verið járnbrautarsamgöngur innan borgarinnar.  Á milli heimsstyrjaldanna voru járnbrautirnar rafvæddar og fyrsti hluti neðanjarðarkerfisins var opnaður fyrir umferð 1926.  Árið 1933, að lokinni byggingu Hafnarbrúarinnar, var norðurhluti borgarinnar tengdur þessu kerfi  Bæði ofan- og neðanjarðarkerfi til nálægustu eystri úthverfanna voru tekin í notkun 1979.

Þrátt fyrir endurbætur á strætisvagnasamgöngum innan borgar, hefur ekki tekizt að halda í horfinu.  Eftir síðari heimsstyrjöldina hefur bílaumferð aukizt langt umfram áætlanir líkt og í öðrum borgum landsins og umferðaröngþveitið hefur ágerzt vegna landslags og legu borgarinnar.  Mikill fjöldi þeirra, sem starfa í miðborginni, býr í ytri úthverfunum og á ekki margra kosta völ um leiðaval til og frá vinnu.  Allir, sem búa í norðurborginni, verða að aka um Hafnarbrúna, sem önnur tveggja tenginga borgarhlutanna.  Hin brúin, í Gladesville, nýtist fyrir hluta umferðarinnar.  Leiðin fyrir enda hafnarinna milli norður- og suðurhlutanna er líka erfið vegna þess hve götur borgarinnar eru mjóar.  Tilraunir til að létta á umferðinni með lagningu hraðbrauta hafa ekki dugað til og gripið hefur verið til þess, að banna umferð frá tilteknum hlutum miðborgarinnar.  Hluti af þessum aðgerðum leiddi til göngugatna við Martin-torg í miðborginni 1971.

Þeir, sem búa við höfnina, eiga þess kost að nýta sér ágætar ferjusamgöngur en yfirvöldum til sárra vonbrigða hafa íbúarnir ekki nýtt þær sem skyldi og þær hafa ekki staðið undir sér.  Engu að síður gera þær borgina meira aðlaðandi og vinalegri.

Aðalflugvöllurinn, sem annast innan- og utanlandsumferð, er í Mascot við Grasaflóa (Botany Bay) sunnan borgarinnar.  Gatnakerfinu þangað er verulega áfátt.  Ferjutengingin þangað og þaðan liggur til Circular Quay (Hringbryggju), sem er í göngufæri frá miðborginni.

Stjórnsýsla.  Sidney er höfuðborg New South Wales og setur fylkisþings og stjórnar.  Sidneysvæðið skiptist í rúmlega 40 stjórnsýslueiningar, sem fylkisstjórnin hefur falið umsjá fjölda málaflokka en sér sjálf um hina mikilvægustu, s.s. löggæzlu og samgöngur.  Meginviðfangsefni sérstakra ráða og stofnana hinna minni eininga er umsjá málaflokka, sem varða vatnsveitur, skolp, raforku, aðalvegi, ávaxta- og grænmetismarkaði og ýmsa þætti heilsugæzlu og velferðarmála.  Þetta skipulag er allflókið og ruglingslegt.  Mörk borgarinnar hafa verið færð út nokkrum sinnum af stjórnmála- og sögulegum ástæðum.  Árið 1968 var yfirráðasvæði borgarráðsins minnkað í upprunalega stærð, sem er u.þ.b. 13 km², þannig að nú nær það einungis yfir viðskiptahverfið og hluta nærliggjandi hverfa.  Hagstofa Sidney var stofnuð 1976 til að skilgreina og skipuleggja framtíðarþróun borgarinnar næstu 20 árin á allt að 8300 km² svæði.

Menningarlíf.  Sidney er aðallega borg líkamshreyfingar, sunds, brettabruns, siglinga og annarra útiíþrótta.  Enn þá er hægt að njóta sundspretts utan baðstrandanna við höfnina, þótt smám saman dragi úr því vegna aukinnar mengunar sjávar.  Brimbrettastrendurnar norðar og sunnar eru víðfrægar.  Bondi-ströndin er í 15 mínútna akstursfjarlægð frá miðborginni.  Strendurnar á Palm Beach-skaganum, norðan borgarinnar, eru mjög fallegar, góðar og öruggar vegna stöðugrar gæzlu sjálfboðaliða Slysavarnarfélagsins á sumrin.  Siglingar eru mikið stundaðar frá borginni og nágrenni hennar.  Um góðviðrishelgar á sumrin myndast skógur segla og mastra undan ströndinni.  Pittwater-flóinn, 40 km norðar, er einnig mjög vinsæll til siglinga.  Á borgarsvæðinu eru margir góðir golfvellir og íþróttavellir til iðkunar knattspyrnu og ruðningsbolta, krittets og tennis og skeiðvellirnir í Randvick eru fyrsta flokks.

Þótt Ástralar, ekki sízt Sidneybúar, séu miklir áhugamenn um íþróttir og þátttöku í þeim, eiga þeir sínar menningar- og menntastofnanir.  Í Sidney eru þrír háskólar kenndir við borgina, fylkið og Macquarie.  Þar er gott borgarbókasafn, söfn og Listasafn fylkisins.  Þar að auki er fjöldi einkarekinna listasala.  Alvarlegur skortur á leikhúsum og tónlistarsölum ríkti í borginni þar til Óperuhúsið var opnað 1973.  Danski arkitektinn Jørn Utzon, sem sigraði í alþjóðlegri samkeppni 1955, teiknaði þessa fögru og dýru byggingu.  Hún stendur á fallegum og áberandi stað við höfnina, umkringd sjó á þrjá vegu og hýsir auk óperuaðstöðunnar tónlistarsal synfóníuhljómsveitar borgarinnar, lítið leikhús, kvikmyndasal og æfingar- og upptökustúdíó.  Óperan byggist aðallega á innlendum listamönnum, sem koma úr ýmsum áttum og taka þátt í listalífi borgarinnar.  Listdansflokkur borgarinnar hefur unnið til alþjóðlegra verðlauna.  Í borginni starfa nokkrir hópar leikara og kvikmyndaiðnaðurinn blómstrar.  Árið 1984 var opnuð stór afþreyingarmiðstöð, sem tekur 5000 manns í sæti.  Þar eru haldnir popptónleikar og leikrit sett á svið.

Fyrsta landnám.  James Cook fann Botany Bay (Grasaflóa) árið 1770.  Brezka ríkisstjórnin beindi Fyrsta flota sínum undir stjórn Arthur Phillip, skipstjóra og landkönnuðar, árið 1788.  Honum fannst flóinn vera of opinn sem skipalægi og landið umhverfis óhæft til landnáms.  Hann hélt því lengra til norðurs og fann fljótlega innsiglinguna í Jacksonhöfn, sem James Cook hafði fundið en ekki skoðað nánar.  Phillip sendi Thomas Townshend Sydney, lávarði og innanríkisráðherra, lýsingu á henni 15. maí 1788.  Phillip ákvað að beina flotanum öllum inn á þetta góða skipalægi og stofna þar til landnáms.  Skipin lögðust við stjóra í stórri vík, sem hann nefndi Sidneyvík.  Hún er enn þá hjarta borgarinnar og tekur á móti farþegaskipum en er nú þekktari undir nafninu Circular Quay.  Aðalviðskiptahöfnin var flutt til Darling Harbour litlu vestar.

Fyrsti hluti sögu Sidney byggist á brezku fanganýlendunni.  Þar var dæmdum mönnum komið fyrir í óblíðu umhverfi.  Jarðvegurinn var ófrjósamur og landið var erfitt yfirferðar og var brotið með handafli.  Þessi litla byggð bjó oft við matarskort þar til landnemarnir brutust yfir Bláfjöll, þar sem þeir fundu mun frjósamara land  vestan Great Dividing Range.  Stöðugar erjur ríktu milli hinna frjálsu landnema, landstjórans og fanganna.

Sidney stækkaði hratt, þegar New South Wales var kannað og numið.  Brezka stjórnin útdeildi fríu landi og lét fangana vinna frítt fyrir landnemana.  Hún tryggði líka markaði fyrir framleiðslu nýju nýlendunnar.  Á stjórnarárum Lachlan Macquarie (1810-21) þróaðist Sydney úr ömurlegri fanganýlendu til blómstrandi og virðulegrar borgar.  Hann hóf líka undirbúning að opinberri þjónustu, byggingu kirkna, sjúkrahúsa, fangelsi, skóla og dómshúsa auk lagningu nokkurra garða í borginni og umhverfis hana.  Francis Greenway, arkitekt og fangi, sem hafði verið sendur frá Englandi vegna falsana, aðstoðaði hann.  Hann er höfundur að mörgum fallegum byggingum í regency-stíl, s.s. Hyde Park-fangelsið við Macquarie-götu og kirkju heilags James, sem standa enn uppgerð í upprunalegri mynd.

Vöxtur nútímaborgarinnar.  Á árunum 1860-90 fjölgaði íbúum borgarinnar úr 60.000 í 400.000, þegar þétt byggð húsa reis í hæðunum umhverfis borgina.  Svalir þessara húsa voru skreyttar smíðajárni og þau eru nú fegursti arfur borgarinnar.  Fyrsta járnbrautin frá Sidney til Parramatta hóf ferðir 1855.  Kreppan eftir 1890 dró svolítið úr vexti og þróun borgarinnar en Íbúafjöldinn varð 800.000 árið 1914 og skömmu síðar ein miljón.  Samtímis óx Melbourne, höfuðborg Viktoríufylkis, mun hraðar vegna gullsins, sem fannst í nýlendunni.  Hún varð stærri en Sidney um tíma og miðstöð fjármála og viðskipta.  Hún varð höfuðborg Ástralíu þar til Canberra var byggð 1927 miðja vegu milli þessara tveggja borga.  Árið 1911 var Sidney aftur orðin stærsta borg landsins og að lokinni síðari heimsstyrjöldinni naut hún nýrra markaða í Norður-Ameríku og Asíu.  Sidney hefur haldið stærðarforskoti sínu og er jafnmikilvæg miðstöð fjármála, viðskipta og iðnaðar og Melbourne.  Vöxtur hennar er ekki sársaukalaus.  Þar berjast íbúarnir við mengun, umferðarteppur og glæpi.  Þessi miljónaborg er hin alþjóðlegasta og fágaðasta í Ástralíu.