Dakar er höfuðborg
Senegal og ein aðalhafnarborganna við strendur Vestur-Afríku. Hún er
miðleiðis milli ósa fljótanna Gambía og Senegal á Grænhöfða, í grennd
við vestasta hluta Afríku. Höfnin er ein hin bezta í Vestur-Afríku í
skjóli við kalkkletta höfðans og brimvarnargarða. Nafnið er dregið af „dakhar”,
sem þýðir tamarind-tré á volofmáli. Löngu horfið þorp lebumanna, þar
sem nú er fyrsta bryggjan, bar sama nafn.
Árið 1857 byggðu
Frakkar virki, þar sem nú er Sjálfstæðistorg, til að vernda hagsmuni
kaupmanna, sem höfðu verið að koma sér fyrir á staðnum næstu 20 árin á
undan, og íbúa Gorée-eyjar skammt undan höfðanum. Árið 1862 var kominn
upp stuttur brimvarnagarður við Dakarhöfða og skipulag borgarinnar á
lágum kalksteinspalli upp af sandströndinni var tilbúið. Heill
mannsaldur leið áður en mikilvægi Dakar varð meira en Gorée og Rufisque
(21 km austar) sem útflutningshöfn. Opnun fyrstu járnbrautar
Vestur-Afríku, milli St Louis og Dakar, árið 1885 varð til hraðfara
þróunar borgarinnar og aukinnar ræktunar jarðhnetna meðfram
brautarteinunum. Árið 1904 tók Dakar við höfuðborgarhlutverkinu af St
Louis í Frönsku Vestur-Afríku.
Mikilvægi Dakar
jókst enn í fyrri heimsstyrjöldinni. Árið 1924 var opnuð járnbraut til
Franska-Súdan (nú Mali), þannig að þaðan bárust vörur til útflutnings.
Miklar bætur voru gerðar á hafnarmannvirkjum og á fjórða áratugnum var
útflutningur jarðhnetna mestur þaðan. Í síðari heimsstyrjöldinni
viðurkenndu yfirvöld í Dakar Vichy-stjórnina, sem yfirvöld í allri
Frönsku Vestur-Afríku gerðu og tilraunir Frjálsra Frakka til að leggja
Dakar undir sig hlutu slæman endi árið 1940. Frekari þróun borgarinnar
tafðist þar til Franska Vestur-Afríka gekk til liðs við bandamenn 1943.
Vinnsla jarðhnetuolíu varð mikilvægur iðnaður í borginni í síðari
heimsstyrjöldinni vegna efttirspurnar í Norður-Afríku, sem hafði áður
verið sinnt frá Frakklandi. Fleiri verksmiðjur voru byggðar í borginni
en árið 1961 skiptist Franska Vestur-Afríka í átta sjálfstæð ríki og
markaðir Dakar minnkuðu. Dakar var höfuðborg hins skammlífa Mali-ríkjasambands
(1959-60) og árið 1960 varð hún höfuðborg lýðveldisins Senegal. Eftir
stríð hefur borgin þanizt út.
Borgarhlutarnir eru miklar andstæður. Í suðurhlutanum eru opinberar
byggingar, sjúkrahús og sendiráð. Í norðurhlutanum er viðskiptahverfið,
aðallega umhverfis Sjálfstæðistorgið. Norðan- og austantil eru
hafnarhverfin og allranyrzt er iðnaðarhverfið Hann.
Dakar er leiðandi miðstöð iðnaðar og
þjónustu í hitabeltishluta Afríku. Iðnaðurinn byggist á
framleiðslu jarðhnetuolíu, niðursuðu fisks, hveitis, bjórs, vörubíla
(samsetning) og olíuvöru. Mörg söfn borgarinnar eru afbragðsgóð
(mann- og fornleifafræði í Dakar og saga og sjávarlíffræði í Gorée).
Frá Corniche-veginum, sem er höggvinn í klettana umhverfis
Manuelhöfða, er frábært útsýni yfir höfnina og nærliggjandi eyjar.
Þarna eru margar góðar baðstrendur. Yoff-flugvöllur, norðan
borgarinnar, er m.a. nýttur til millilendinga á leiðinni milli Evrópu
og Suður-Afríku. Áætlaður íbúafjöldi árið 1985 var 1,4 miljónir. |