Tripoli, höfuðstaður
Líbýu, er í norðvesturhluta landsins við Miðjarðarhafið.
Hún er stærst borga landsins og aðalhafnarborgin.
Í fornöld var hún kunn undir nafninu Oea og ein upprunalegu
borganna ásamt Sabratha og Leptis Magna, sem mynduðu hina svonefndu
„þríborg” (Tripolis eða Tripolitania).
Borgin stendur á klettaskaga beint sunnan Sikileyjar.
Fönikíumenn stofnuðu hana og Rómverjar réðu henni á tímabilinu
146 f.Kr. til 450 e.Kr., vandalar á 5. öld og Býzantínumenn á 6. öld.
Á valdatímum vandala voru borgarmúrar Sabratha og Leptis Magna
brotnir niður og Trípólí, sem hafði verið veigaminnst þríborganna,
dafnaði á þeirra kostnað. Arabískir
stríðsmenn spámannsins Múhameðs lögðu hana undir sig árið 645
og héldu henni nema á tímabilinu 1146-58, þegar normanar frá
Sikiley náðu henni á sitt vald.
Spánverjar réðust á borgina árið 1510 og Tyrkir 1551 og gerðu
hana að nýlenduhöfuðborg Ottómanaveldisins.
Frá 1911-1943 var hún í höndum Ítala og Bretar réðu henni
til 1951, þegar landið fékk sjálfstæði.
Borgin skiptist í gömlu og nýju hverfin.
Gamla, víggirta borgin (medina) er niðri við höfnina og yfir
henni gnæfir spænskur 16. aldar Kastali.
Þar er m.a. marmarasigurbogi Markúsar Árelíusar (163) og
Gurgi-moskan (1883) og Karamanli (18. öld) með átthyrndri mínarettu.
En-Nagah-moskan, oft kölluð „Kamelmoskan” var reist á miðöldum
fram á 17. öld. Margar sögulegar
byggingar nutu góðs af endurbygginarstyrkjum síðla á 20. öld.
Í nýja borgarhlutanum, sem hefur vaxið mjög eftir 1970, eru
margar opinberar byggingar, leikhús og hótel auk fyrrum konungshallar.
Al-Fateh-háskólinn var stofnaður 1973 og tók við af Líbýuháskóla.
Trípólí er í stórri strandvin og þjónar héraði, þar sem bændur
rækta ólífur, grænmeti, sítrusávexti, tóbak og korn.
Fiskveiðar eru mikilvægur atvinnuvegur og nokkrar niðursuðuverksmiður
í borginni vinna aflann. Iðnaðurinn
byggist aðallega á litun og framleiðslu vindlinga og teppa.
Þarna er einnig olíubirgðastöð og verksmiðja, sem tappar
gasi á kúta. Borgin er í
þjóðvegasambandi við Banghazi og Kaíró og skammt utan hennar er
millilandaflugvöllur. Trípólí
er á þéttbýlasta svæði landsins, þannig að Íbúafjöldinn þar
er rúmlega ein miljón. Áætlaður íbúafjöldi borgarinnar sjálfrar árið 1988
var tæplega 600 þúsund. |